او ادامه می دهد: در وهله نخست موضوع خانه تکانی پایان سال همزمان با تغییر فصل شروع می شود و مردم این منطقه به خانه تکانی و تمیز کردن خانه هایشان مشغول می شوند.
او با اشاره به خرید های نوروز می گوید: تهیه لباس نو از دیگر آداب و رسوم است که در تاریخ این منطقه وجود داشته است و مادران پارچه هایی را در شب چله تهیه می کردند و در بین وسایل شب چله قرار می‌دادند تا برای نوروز این پارچه ها دوخته شده و مورد استفاده قرار گیرد.
میمنت نژاد با اشاره به جایگاه ویژه چهارشنبه ها در آداب و رسوم نوروزی ادامه می دهد: چهارشنبه های آخر سال در فرهنگ آذربایجان مورد توجه ویژه بوده و هر هفته با یکی از عناصر حیاتی زندگی از جمله باد، آب، خاک و آتش نام و این چهار ماده چهارگانه حیات عنوان می شود.
پژوهشگر تاریخ توجه ویژه به چهارشنبه آخر سال را متذکر می‌شود و می‌گوید: ما آذربایجانی‌ها کمی متفاوت از دیگر مناطق این روز را گرامی می داریم و با روشن کردن آتش و پریدن از روی آن نوعی طلب روشنایی به زندگی داریم و به خصوص برای دختران جوان تا زندگی جدیدی را آغاز کنند، افراد با پریدن از روی آتش می خواهند بدی ها را نابود کرده و انرژی های منفی را باطل کنند.
میمنت نژاد با اشاره به سنت شال ساللاماق می گوید: این سنت هنوز هم در برخی از روستاهای استان برقرار است، مادر دختری که ازدواج کرده است هدیه ای را آماده می کند و داماد شالی را در داخل خانه می‌برد و مادر هدیه را به شال می بندد شهریار نیز در حیدار بابا به این موضوع اشاره می‌کند.
او ادامه می‌دهد: امروزه در اطراف آذربایجان در معماری برخی روستاها مکانی در بالای سقف وجود دارد که از این مکان شال را به داخل خانه می‌اندازد.
پژوهشگر تاریخ از خرید هدایای ویژه برای کودکان در چهارشنبه آخر سال نیز می گوید و ادامه می دهد:این هدیه به به عنوان چهارشنبه لیخ یاد می‌شود که مادران و پدران برای کودکانشان می خرند و اغلب اسباب بازی است
میمنت نژاد اضافه می کند: برای دخترانی که به خانه بخت رفته اند نیز هدیه ویژه از طرف خانواده دختر ارسال می شود که این هدیه شامل غذا شامل دلمه و آش و تنقلات و خشکبار و میوه است.
او از ارسال هدایای ویژه از طرف تازه دامادها به عروس خانم ها خبر می‌دهد و می‌گوید: در سنت مردم آذربایجان از طرف داماد هدیه ای به عروس ارسال می شود این هدیه شامل جواهرآلات، لباس ، پارچه و میوه های نایاب فصل است.
این تاریخ پژوه ادامه می دهد: آوازخوان های دوره خوان “تکم چی” و “سایاچی” از دیگر سنت هایی هستند که مورد توجه است. تکم چی ها نماد بز را در دست دارند و همراه با دف به صورت موزیک تعداد ابیات از جمله” آی تکه مین کندی وار/کمندی وار کندی وار/هرقاپودا اویناسا/بیر نعلبکی قندی وار سیزون بو تازه بایرلمیز موبارک/آیوز ،ایلوز،هفتز،گونوز موبارک” را می خوانند. در اینجا بز نماد برکت است و سایاچی ها هم آواز می خوانند و نوید از نوروز می دهند .
او با اشاره به اینکه در سنت آذربایجان سفره هفت سین بایرام سفره سی نام گرفته است و متفاوت تر است می گوید: آب، آیینه و قرآن در سفره نوروز آذربایجان جایگاه ویژه ای دارد ، در گذشته از هفت شین و هشت شین نیز نام برده شده است اما امروزه دیگر همان هفت سینی که در کل کشور مطرح است در طول زمان در آذربایجان نیز رواج یافته است اما همچنان نمادهای آب ، آیینه و قرآن در سفره ها وجود دارد.
میمنت نژاد ادامه می دهد: تهیه سبزی های ویژه نوروز از دیگر سنت‌های است که چند روز قبل از نوروز آغاز می شود و با عدس و جو و … جوانه هایی را تهیه می‌کنند که نماد زندگی و طراوت است و این سبزی را در سفره هفت سین قرار می دهند.
او با اشاره به سنت های بعد از سال تحویل نیز می گوید: بعد از تحویل سال زیارت اهل قبور و تازه درگذشته ها یکی از سنت های دیرینه مردم آذربایجان است که به مزار اهل قبور رفته و در آنجا دعا می کنند.
این پژوهش گر تاریخ با اشاره به گرامی داشت ۱۳ فروردین به عنوا نروز احترام به طبیع تر سنت آذربایجان می گوید:مردم در این روز به دامان طبیعت می روند و این برای قدرشناسی و توجه ویژه به طبیعت است.
