تشریح جزئیات طرح دارویار در صحن مجلس

به گزارش بردباری نیوز، متن سخنرانی وزیر بهداشت به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین

• با سلام و درود بر روان پاک امام راحل ( ره) و روان پاک شهدای انقلاب  و شهدای هشت سال دفاع مقدس ، شهدای مدافع سلامت  ، و شهدای مدافع حرم بویژه سردار رشید اسلام حاج قاسم سلیمانی همان شخصیتی که اسوه ولایت پذیری و اخلاق بود  و آرزوی صحت و سلامت برای مقام معظم  رهبری ( مدظله العالی).
• سلام و درود محضر ملت شریف ایران اسلامی  و نمایندگان محترم مردم در مجلس شورای اسلامی همچنین تشکر ویژه از ریاست محترم جلسه،  اعضای هیات رئیسه مجلس و همچنین تقدیر ویژه از رئیس محترم و اعضای گرامی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی.
• فرارسیدن ایام سوگواری شهادت سرور و سالار شهیدان حضرت ابا عبداله الحسین (علیه السلام) را خدمت شما برادران و خوهران معزز تسلیت عرض می نمایم .
• از گزارش حساسیت و دقت مجلس محترم در پیگیری مسائل مربوط به سلامت و معیشت مردم شریف ایران اسلامی تقدیر و تشکر می کنم و از کلیه دست اندرکاران تهیه این گزارش قدردانی می نمایم.

    تشکر ویژه دارم از جناب آقای دکتر شهریاری ریاست محترم کمیسیون  و اعضای گرانقدر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس که اینجانب و همکارانم در دولت مردمی حضرت آیت الله رئیسی را در اجرای هر چه بهتر قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی یاری می کنند.

ریاست محترم جلسه، نمایندگان گرانقدر، استحضار دارید که دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی و شیرخشک از جمله کالاهای عمومی هستند که حق دسترسی مناسب به آنها جزء حقوق حقه مردم است ،  از این­رو اتخاذ سیاست های بنیادین که دسترسی به آنها را برای آحاد مردم تضمین کند، امری ضروری، حیاتی و وظیفه دولت هاست.

به حسب همین وظیفه دولت های گذشته سیاست اختصاص ارز با نرخ ترجیحی را به این گروه کالایی لازم می دیدند، سیاست تخصیص ارز ترجیحی اگرچه در ابتدای امر مانع آسیب به دسترسی این اقلام شد اما با گذشت زمان و افزایش فاصله نرخ ترجیحی با نرخ بازار آزاد، انگیزه ها را برای سوء استفاده برانگیخت و سیاستی که قرار بود به نظام دارویی کشور سامان بخشد، خود به عاملی جهت بی نظمی و بهم ریختگی نظام سلامت کشور تبدیل شد و کمبودهای دارویی، قاچاق معکوس، شکست تولید داخل و رونق بازارهای سیاه تنها گوشه ای از این مشکلات بود.

 از دیگر چالش های ادامه سیاست قبلی اختصاص ارزی ترجیحی می توان به :

•          افت ۷۵ درصدی صادرات رسمی دارو

•          کمبودهای دارویی

•          کاهش ذخایر راهبردی دارویی کشور

•          آسیب به تولید داخل و از بین رفتن قدرت رقابت دارویی شرکت های ایرانی

•          بیش اظهاری ۲۳۵ میلیون یورویی در مواد وارداتی ۳۱ قلم دارو (بر حسب گزارش دیوان محاسبات کشور )

•          ۵هزار میلیارد تومان قاچاق معکوس فقط در سال ۱۳۹۸

•          رانت ۷۰۰۰ میلیاردی در حوزه تولیدکنندگان ماده اولیه دارویی از ارز ترجیحی و گرانفروشی

اشاره نمود.

از ابتدای شروع بکار دولت مردمی سیزدهم  با اتخاذ رویکرد حذف رانت و فساد ناشی از ارز چندنرخی و پس از کمک، همت و تلاش شما نمایندگان محترم بر آن شدیم تا  اقدامی عاجل، انقلابی در این حوزه تدبیر کنیم؛ چرا که با گذشت زمان و افزایش فاصله نرخ آزاد و ترجیحی، عوارض هر­گونه اقدام اصلاحی، شدت بیشتری می گرفت.

با اقدام انقلابی مجلس در تغییر سیاست تخصیص ارز ترجیحی در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ و پس از چندماه تلاش، مطالعه و تحقیق با حضور همه صاحبنظران و کارشناسان  و دستگاه های مرتبط طرح دارویار تهیه و تدوین شد.

نمایندگان محترم، اعضای محترم هیات رئیسه، طرح دارویار نسخه موثر دولت مردمی برای سامان دهی بازار دارویی است. ابتکار موجود در این طرح آن است که یارانه دارو به انتهای زنجیره منتقل شده و به مصرف کننده اختصاص یافته است و بیماران در مواقع مورد نیاز، با هر سطح نیازمندی، میتوانند از طریق بیمه ها از آن بهره مند گردند.

نمایندگان محترم استحضار دارند که تامین منابع مالی سلامت از طریق بیمه ها یکی از سیاست های بنیادین است که موجب تضمین بلند مدت دسترسی مردم به دارو و خدمات سلامت می شود. این سیاست که هم تجربه موفق جهانی دارد و هم در سیاست های کلی نظام سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) به آن اشاره شده است، مبنای اصلی طرح دارویار قرار گرفت.

در همین راستا اقدامات موثری در سه مرحله قبل از اجرا ، حین اجرا و بعد از اجرای طرح در وزارت بهداشت ، درمان  و آموزش پزشکی طراحی گردید

اقدامات قبل از اجرای طرح :

1. ایجاد ستاد تدابیر ویژه دارویی با حضور همه معاونین ، مدیران ستادی و نظارتی و سایر دستگاههای موثر از جمله سازمان برنامه و بودجه ، بیمه های پایه ، وزارت رفاه ، بانک مرکزی و دستگاه های نظارتی و امنیتی
2. تشکیل کمیته علمی جهت اجرای موثر و موفقیت آمیز طرح با حضور نخبگان جوان دانشگاهی با تلاش های شبانه روزی در شش ماه قبل از اجرای طرح (انجام ۲۰۵ جلسه مصاحبه های نیمه ساختار یافته جهت اخذ نظرات خبرگان پیرامون نحوه طراحی بسته ،  انجام محاسبات پایه و محاسبات عملیاتی در سناریوهای مختلف اجرای طرح (با ۱۰ ماه فعالیت هسته مرکزی گروه ۱۴ نفره، برگزاری میزگردهای جمع بندی با حضور خبرگان صنعت، دانشگاه، سازمان غذا و دارو، بیمه و انجمن های صنفی،
3. بررسی ابعاد مختلف فرآیند اصلاح سیاست های ارزی در ۲۱ جلسه از جلسات ستاد تدابیر ویژه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
4. ایجاد و وجود بستر و  سیستم کاملا  مکانیزه و هوشمند نظارت بر  دارو از مرحله تولید تا توزیع و مدیریت کنترل موثر
5. تشکیل کارگروه‌های تخصصی پیرامون اصلاح سیاست های ارزی در سطح وزارت بهداشت شامل کارگروه های:

22. اعتبارات
23. قیمت گذاری دارو و تجهیزات
24. فناوری اطلاعات
25. کنترل مصرف و تجویز منطقی دارو
26. اطلاع رسانی و آموزش
27. نظارت
28. اجرائی و هماهنگی
29. بیمه

6. انعقاد تفاهم نامه اجرایی طرح تحت عنوان “تفاهم نامه کارگروه برنامه ریزی و هماهنگی طرح اصلاح سیاست های ارزی در حوزه سلامت“، که در آن تکالیف یکایک دستگاه ها تصریح شده و مورد توافق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی، شورای عالی بیمه و سازمان های بیمه گر پایه قرار گرفته است .
7. نسبت به پوشش بیمه همگانی همه افراد فاقد بیمه پایه (اعم از متقاضی و غیرمتقاضی) از ابتدای خرداد ماه سال ۱۴۰۱ اقدام شده و سه دهک اول جامعه (۶ میلیون نفر) بدون دریافت حق بیمه و بدون مراجعه حضوری تحت پوشش بیمه سلامت ایران قرار گرفته اند. همچنین در این راستا اطلاع رسانی های مکرری صورت پذیرفته و همزمان با آغاز طرح نیز مجددا این اطمینان به جامعه داده خواهد شد که کلیه افراد دارای کد ملی می توانند از بیمه سلامت رایگان بهره مند گردند. پوشش بیمه ای اتباع مجاز نیز در دستور کار قرار گرفت و خدمات دارویی-درمانی به این قشر از جامعه نیز از مسیر بیمه سلامت ایران ارائه خواهد گردید. در خصوص افراد مجهول الهویه و اتباع غیرمجاز هرچند بیمارستان های دولتی خدمات درمانی اورژانسی و مراقبت های ویژه را به آنها ارائه می کنند و مصوب گردید که اسناد این خدمات نیز از سوی بیمه سلامت ایران مورد تسویه قرار گیرد، لیکن ارائه خدمات سرپایی به این عزیزان نیازمند ارائه راهکاری از سوی دستگاه های ذی ربط برای احراز هویت آنهاست.
8. بیمه رایگان ۳ ماهه همه ایرانیان فاقد بیمه در راستای زمینه سازی موثر جهت اجرای موفق طرح
9. قیمت جدید اقلام تولید داخل مشتمل بر ۹۶۳۳ کد شناسه کالا (۱۶۳۱ کد ژنریک) در کمیسیون قانونی قیمت گذاری مورخ ۱۴/۰۴/۱۴۰۱ وفق روش محاسباتی مصوب، به تصویب نمایندگان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نماینده سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان و نماینده وزارت صنعت رسید.
10. اطلاعات کامل مربوط به قیمت جدید داروهای بیمه ای مشتمل بر ۱۳۸۳ کد ژنریک در روز پنجشنبه ۱۶/۰۴/۱۴۰۱ به دبیرخانه شورای عالی بیمه سلامت  و سازمان های بیمه گر پایه ارسال گردیده که در خصوص هر دارو قیمت های سه گانه اولیه، سهم بیمار، سهم بیمه و سهم یارانه سلامت مشخص شده و سهم ریالی بیمار قبل از اجرای طرح و پس از آن ثابت می ماند. همچنین وب سرویس مربوط به این داده ها توسط اداره فناوری اطلاعات سازمان غذا و دارو در روز شنبه ۱۸/۰۴/۱۴۰۱ در اختیار سازمان های بیمه گر قرار گرفته و سازمان های بیمه گر پایه، آمادگی نرم افزاریِ امکان پذیر پیش از اجرای طرح را فراهم آورده و اتصال HIS های بیمارستانی طی ۹ روز به بالای ۸۸ درصد رسید. لازم به ذکر است که از روز نخست اجرای طرح در ۲۳/۰۴/۱۴۰۱، به کلیه مراکز ارائه دهنده خدمات ابلاغ گردید که بدون اصلاح پوشش بیمه ای در سامانه های مرکز، هرگونه تغییر قیمت در سامانه ها تخلف محسوب شده است .

اقدامات حین اجرای طرح :

1. تشکیل قرارگاه فرماندهی اجرای طرح با مسوولیت مستقیم شخص وزیر و حضور تمام معاونین ، دستگاههای مربوطه از جمله سازمان برنامه و بودجه ، بانک مرکزی ، بیمه های پایه از جمله بیمه سلامت ، بیمه تامین اجتماعی ، بیمه نیروهای مسلح و سایر بیمه ها ، دستگاههای امنیتی و نظارتی به صورت شبانه روزی از زمان شروع طرح در ۲۳ تیرماه با اعلام یکباره جهت جلوگیری از هرگونه ایجاد فساد و احتکار در حوزه دارو با اقدام شهامت آمیز خدمتگذاران مردم در نظام سلامت و سایر دستگاههای ذیربط با هماهنگی کامل بین بخشی
2. انجام  بیش از ۱۱ هزار بازرسی از مراکز دارویی و داروخانه ها  در راستای اجرای موثر و موفق طرح  در همین بازه زمانی و معرفی  مراکز متخلف به دستگاه قضا .

3. فعالیت موثر رسانه ای بیش از ۳۹۰ عنوان برنامه در قالبهای مختلف در رسانه ملی و سایر رسانه های اجتماعی با تولید محتوی موثر در راستای اطلاع رسانی صحیح جامعه
4. پیگیری تسویه مطالبات درمانی-دارویی از سازمان برنامه و بودجه به طور مستمر توسط معاونت توسعه وزارت بهداشت و سازمان های بیمه گر پایه صورت پذیرفته و هرچند بخشی از این مطالبات مورد تسویه قرار گرفته است ( ۸ هزار میلیارد تومان محقق و تزریق شده است ) .
5. برای افزایش سطح دسترسی به داروهای فاقد نسخه پر مصرف (OTC) ، این دارو ها مشتمل بر ۴۲ مولکول یا ترکیب و ۱۱۹ کد شناسه کالا آماده قرار گرفتن تحت پوشش بیمه بوده و جهت اخذ تاییدیه های مربوطه به هیئت محترم دولت ارسال شده است و پس از نهایی شدن آمادگی کامل اجرایی شدن آن وجود دارد.
6. تعداد ۳۶۶ کد ژنریک داروی پرمصرف و ضروری که پیش از این توسط بیمه های پایه پوشش داده نمی شدند (و غالب شکایات بیماران از موثر نبودن بیمه های پایه به این سبد برمی گشت) از مسیر بیمه ها مشمول دریافت یارانه سلامت  گردید به نحوی که قدرمطلق پرداختی بیمار پیش از اجرای طرح و پس از آن تفاوتی نخواهد داشت صورت گرفت.

نتایج اجرای طرح :

۱)         قدرمطلق ریالی پرداخت از جیب بیماران مشروط به تهیه دارو از مسیر بیمه، مطلقا افزایش نخواهد داشت بلکه با توجه به بهبود سطح پوشش بیمه ای، در برخی از اقلام روند کاهشی محقق خواهد شد. البته بدیهی است که در صورت تمایل بیمار به دریافت آزاد دارو، پرداخت از جیب بیمار افزایش می یابد.

۲)         همه افراد جامعه امکان برخورداری از پوشش بیمه درمانی رایگان را دارند و بر این اساس توزیع عادلانه یارانه دارو محقق شده است .

۳)         با شروع این طرح کلیه افراد فاقد بیمه درمانی به صورت رایگان تحت پوشش بیمه سازمان بیمه سلامت قرار خواهند گرفت و تا سه ماه به صورت رایگان تا انجام ارزیابی وسع از مزایای این طرح بهره مند خواهند شد. البته در صورت موافقت دولت محترم امکان محدودسازی آزاد نویسی دارو توسط جامعه پزشکی وجود دارد.

۴)         از ابتدای شروع این طرح تا پایان هفته گذشته بیش از ۵۵ هزار بیمه شده جدید در سازمان بیمه سلامت به ثبت رسیده اند البته این روند ادامه خواهد داشت.

۵)         بر اساس این طرح داروهای ضروری پرمصرف غیر بیمه ای مشمول دریافت یارانه شده و بیمار، هزینه مازادی برای تدارک آنها با نسخه نسبت به سال گذشته پرداخت نخواهد کرد؛ لذا دسترسی به کالاهای سلامت افزایش خواهد یافت.

۶)         در طرح دارویار داروهای پرمصرف بدون نسخه تحت پوشش بیمه قرار خواهند گرفت و بیمار روند کاهشی را برای دریافت آنها از مسیر بیمه تجربه خواهد کرد. پر واضح است که پرداختی مردم در مورد این دسته از داروها (در صورت تهیه با نسخه) نه تنها افزایشی نخواهد داشت بلکه با روند کاهشی نیز روبرو خواهد بود.

۷)         در این طرح پیش بینی شده است قیمت مکمل ها  نیز مورد بازنگری و کاهش قرار گیرد.

۸) پس از اجرای طرح دارویار ۴۰ درصد دریافت دارو با نسخه پزشک افزایش یافته است

10. به روزرسانی سیستم فناوری اطلاعات بیمارستانی (HIS) با اجرای طرح  

پر واضح است که در صورت عدم اصلاح سیاست های ارزی و اعمال قیمت های تورمی برای برون رفت صنعت دارو از شرایط تعطیلی یا افت فعالیت خطوط، قدرمطلق ریالی پرداختی بیماران افزایش می یافت و طرح جاری منجر به حمایت از تولیدات داخلی شده و دسترسی به دارو با رفع موانع تولید، افزایش صادرات و حمایت از تولید دانش بنیان در عرصه دارو   شده است .

البته جا دارد از تلاش همه ی عزیزان و دست اندرکاران تهیه ی این برنامه تقدیر و تشکر داشته باشم، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی، سازمان بازرسی کل کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، شورای عالی بیمه، سازمان تامین اجتماعی، سازمان بیمه خدمات درمانی نیروهای مسلح، نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، سندیکای صاحبان صنایع دارویی، انجمن های صنفی حوزه دارو، ما را در تهیه این طرح یاری نمودند.

مجددا از شما نمایندگان محترم، اعضای محترم هیات رئیسه، جناب آقای دکتر قالیباف ریاست محترم مجلس، جناب آقای دکتر شهریاری ریاست محترم کمیسیون بهداشت و درمان و اعضای محترم ای کمیسیون  بابت فرصتی که در اختیار اینجانب برای ارائه گزارش به نمایندگان ملت شریف ایران قرارگرفت تشکر می کنم و از همین تریبون اعلام می کنم اینجانب و کلیه همکارانم در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی از کلیه نظرات، پیشنهادات و انتقادات دلسوزانه نمایندگان محترم، صمیمانه استقبال خواهیم کرد.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته